Zelf een journalistieke cursus ontwikkelen? Lees eerst dit

Een overzicht van opleidingen, trainingen en fondsen voor lokale journalisten

Uit de aanvragen bij het Mediafonds provincie Utrecht blijkt dat verschillende lokale media nadenken over het organiseren van trainingen of cursussen voor hun medewerkers. Dat is immers een belangrijke manier om het niveau van het journalistieke werk bij lokale media te verhogen. Het ligt voor de hand die trainingen op maat te maken. Maar dat kan leiden tot het uitvinden van een wiel dat al bestaat. Voordat je daartoe overgaat is het goed om bij bestaande cursusaanbieders na te gaan welke cursussen zij – soms tegen geringe kosten- aanbieden. En ook is het mogelijk om bij fondsen aanvragen te doen om medewerkers naar cursussen te kunnen sturen, stage te laten lopen of vrij te maken voor grotere journalistieke projecten. In het onderstaande overzicht zijn de cursusaanbieders en de fondsen op een rij gezet.

NLPO
Voor lokale media is de NLPO de meest voor de hand liggende startplaats.
Op de site van de Nederlandse Lokale Publieke Omroep staan op de pagina Opleidingen.
Naast het bestaande trainingsaanbod (o.a. interviewen, filmen, radio, podcast en redactie) biedt de NLPO een groot aantal nieuwe cursussen, onder meer op het gebied van politieke verslaggeving, leidinggeven en het journalistieke gebruik van AI (Artificial Intelligence). Ook nieuw op het NLPO-programma: twee speciale trainingsdagen voor bestuursleden van de lokale omroep en een opleidingsdag voor audio- en videomakers tot 21 jaar.
De cursussen en trainingen hebben drie niveaus van beginner tot gevorderde. De NLPO stelt bepaalde spe lregels aan de cursisten, zoals het schrijven van een motivatie en het tijdig afzeggen.
Normaal gesproken vraagt de NLPO een eigen bijdrage voor de cursussen, maar op dit moment mogen (vrijwillige) medewerkers van de bij de NLPO aangesloten omroepen de opleidingen kosteloos volgen.
Wie zelf aan de slag wil met lesmateriaal, vindt bij de NLPO readers over o.a. onderzoeksjournalistiek en ombudsjournalistiek. Voor cursussen ‘aan huis’ heeft de NLPO heeft een groot aantal beschikbare cursusleiders die bij de lokale omroep in de studio een training of workshop kunnen geven.

NVJ Academy
Het cursusaanbod van de NVJ Academy van de Nederlandse Vereniging van Journalisten is breed en gericht op professionele journalisten. Zo biedt de NVJ een training ‘Verslaggeving in conflictgebieden’ en onderzoeksjournalistiek. De NVJ heeft een breed aanbod van veilig werken tot AI. Zie voor het overzicht op deze pagina. Aan de cursussen van de NVJ zijn kosten verbonden. NVJ-leden krijgen korting.

Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten
Het Fonds BJ P subsidieert scholing, organiseert trainingsprogramma’s en maakt het mogelijk medewerkers vrij te maken voor het uitvoeren van grotere projecten en hen daarvoor te betalen. Via een keuzemenu zijn alle mogelijkheden op te zoeken.
Die bestaan onder andere uit dossiersubsidie waarmee het mogelijk is gedurende langere tijd een voor de regio belangrijk dossier te onderzoeken. De optie Vervangende Kracht maakt het mogelijk voor lokale en regionale journalisten in loondienst zich tijdelijk te laten vervangen om een journalistiek project te kunnen uitvoeren.
Lokale en regionale samenwerking wordt gestimuleerd met een subsidie die het mogelijk maakt samen te werken met andere media en zo te komen tot een diepgravende journalistieke productie. Het Fonds BJP werkt bovendien aan het opzetten van regionale en lokale traineeships. Eind 2023 startte een programma waarbij lokale en regionale journalisten de kans krijgen als trainee drie tot twaalf maanden als onderzoeksjournalist aan de slag te gaan op een lokale of regionale redactie. De trainees kiezen vooraf een specifiek thema en een onderzoeksjournalistieke methode. Het Fonds BJP zorgt daarbij voor opleidingen en coaching. Het Fonds BJP hanteert voor de dossier- en de samenwerkingssubsidie een bedrag van 145 euro per dag met een maximum van 2900 euro per maand. Voor het op de hoogte blijven van subsidierondes, etc. is er een nieuwsbrief. Het FBJP is bereikbaar voor vragen op: regio@fondsbjp.nl

Voor journalistieke projecten die landelijk zijn of tenminste het lokale en regionale overstijgen heeft het Fonds BJP projectsubsidies van het Fonds BJP zijn er voor het vooronderzoek en uitvoe ren van grotere journalistieke projecten. De vorm van publiceren is breed: van artikelen en vernieuwende digitale producties tot boeken en biografieën. Een aanvraag moet vergezeld gaan van een toezegging van een of meerdere journalistieke media of platforms die de uitkomsten van het project willen publiceren.

Stimuleringsfonds voor de Journalistiek
Het Stimuleringsfonds zet zich in om de kwaliteit, diversiteit en onafhankelijkheid van de journalistiek in Nederland te versterken, ook op lokaal niveau. Daarom wil het Stimuleringsfonds met professionals van binnen en buiten de journalistiek op zoek naar oplossingen voor een toekomstbestendige private lokale mediasector.
Het coachingstraject heeft als voornaamste doel om lokale private mediaorganisaties te ondersteunen bij het maken van strategische keuzes in de ontwikkeling van hun organisatie. Dit gebeurt op basis van de behoeften van hun publiek en gebruikers. Door dit traject kun je als lokale private media je journalistieke producten verbeteren en tegelijkertijd kennismaken met innovatieve werkwijzen. Er zijn in 2024 nog vier coachingsrondes gepland

Masterclasses Financiële Journalistiek
Financiële journalistiek is een specialisme dat ook voor lokale en regionale journalisten van groot belang kan zijn. Om het goed te doen is kennis nodig en die is op te doen in verschillende activiteiten die de Stichting Masterclasses Financiele Journalistiek organiseert. https://www.financielejournalistiek.nl
De basiscursus Financiële Journalistiek is daar een goed voorbeeld van. Met bekende specialisten zoals Matthijs Bouman van Nieuwsuur en Marieke Blom van ING komen verschillende aspecten van de financiële wereld aan de orde. Elk jaar in juni in vier afleveringen en altijd op plaatsen waar het gebeurt zoals DNB, het ministerie en Euronext.
Naast een scala aan actuele onderwerpen en jaarlijks terugkerende bijeenkomsten is er aandacht voor de jaarrekening in de vorm van een introductiecursus en een cursus ‘jaarrekening lezen’.
Voor de duurdere meerdaagse basiscursus kan een beroep worden gedaan op de beurs Expertisebevordering van het Fonds BJP (zie hierboven).

Particuliere opleiders
Bovenstaande cursussen en subsidies voor opleiding zijn verbonden aan grote organisaties, maar er zijn op lokaal en regionaal niveau ook talloze bedrijven die journalistieke opleidingen of coaching bieden. Meestal zijn ze in de regio bekend. Ook zij kunnen een oplossing bieden met aanbod dat zij in huis hebben en niet speciaal hoeven te ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor freelance journalisten die in de regio werken en bereid zijn hun expertise in te zetten voor het geven van een cursus of het begeleiden van lokale journalisten. Het opzetten van een scholings- of begeleidingsprogramma kan ook in overleg met hen. Na toekenning van ondersteuning door een Mediafonds is scholing dus ook in de buurt op te zetten en te richten op de omstandigheden en op de specifieke eisen die deze buurt stelt.